CHİLLER } SOĞUTMA SİSTEMLERİ

 

Chiller Nedir? Chiller Sistemi Nasıl Çalışır?

İngilizce chiller olarak adlandırılan ve Türkçeye soğutma sistemleri olarak çevrilen chiller; ısıyı bir kaynaktan alarak başka bir kaynağa transfer eden, enjeksiyon soğutma sistemi olarak adlandırılan sistemlerdir. Kompresör, kondanser, genleşme vanası ve evaporatörden oluşan chiller soğutma sistemleri, kompresörde sıkıştırılan ve ısınan gazın kondanserde soğutulması ile çalışır. Daha sonra genleşme vanasından geçen gazın basıncı dolayısı ile sıcaklığı düşer ve sıvılaşır. Evaporatörden geçerken soğutulmak istenen sıvının üzerinden ısıyı alır alçak basınçta gaz olarak kompresöre gelir, yeniden sıkıştırılır. Çalışma sistemi bu şekilde devam eder.

Chiller sistemi;

• Su soğutmalı chiller
• Hava soğutmalı chiller olarak 2’ye ayrılır.

Hava Soğutmalı Chiller

Chiller soğutma sistemleri farklı özelliklerine göre gruplandırılır. En büyük ayrım ise ısı kaynağının ne olduğudur. Eğer ısı havaya atılıyorsa hava kaynaklı soğutma grubu, suya atılıyorsa su kaynaklı soğutma grubu olarak adlandırılır. Hava soğutmalı chiller sistemleri, chiller içerisindeki soğutucu gazın, evaporatör ve kompresör üzerinden kazandığı enerjisinin hava soğutmalı bataryalar üzerinde atması şeklinde çalışır.

Kompresörde sıkıştırılmış ve yüksek sıcaklıkta gaz halindeki soğutucu akışkan kondansere gönderilir. Fanlar yardımı ile batarya yüzeyinde hava akışı sağlanarak ısı transferi gerçekleşir. Gaz üzerindeki ısının havaya iletilmesiyle soğutma tamamlanır.

Su Soğutmalı Chiller

Su soğutmalı chiller soğutma sistemleri, hava soğutmalı chiller çalışma mantığından farklı olarak kondenser devresindeki sıcak gazı su ile soğutur. Gazın soğutulması için hava soğutmalı bataryalar yerine su kullanan shell & tube veya plakalı tip ısı değiştiriciler kullanılır.

Chiller nasıl çalışır diyenler için su soğutmalı chiller sistemlerinde kondenser içerisinde dolaştırılacak olan soğutma suyunun temini sırasında su kaynağı ihtiyacının olduğunu belirtmek gerekir. Su kaynakları; akarsu, deniz, soğutma kulesi veya standart su hattı olabilir. Su soğutmalı chiller sistemlerinde genel olarak sistemin yerleştirilecek alanın kısıtlılığı, enerji maliyetlerinin önemli ama su maliyetlerinin düşük olduğu yerlerde kullanılır.

Su soğutmalı chiller modelleri, iç mekanlarda da çalışabilme özelliğine sahip olduğu için soğutma istenen bölgeye en yakın şekilde konumlandırılmak istendiğinde de ideal çözüm sağlamaktadır. Deniz üstü araçlarının iklimlendirilmesi için de su soğutmalı chiller sistemleri kullanılabilir.

Chiller nasıl çalışır diyenler için son olarak su soğutmalı chiller sistemlerinin cihaz hacmini minimize ettiği için benzer kapasitedeki chiller cihazına nazaran %65 daha küçük hacim sağladığını belirtmek gerekir. Aynı zamanda kompresör çalışma performansındaki yükselme sebebi ile daha düşük elektrik tüketimi yapar ve yüksek performans sağlar.

Chiller soğutma grupları; endüstriyel üretim tesisleri başta olmak üzere, gıda ve ilaç sanayi, plastik üretim tesisleri, kozmetik imalat tesisleri, soğuk hava depoları, oteller ve hastanelerde kullanılmaktadır. Ancak her kullanım alanına uygun chiller projesi özel olarak hazırlanmalıdır.